Fotoğraf makinesi türleri

Genel olarak fotoğraf makinelerini sınıflandırmak için bir kaç belirleyici unsur vardır. Bunlar film boyutu, bakaç mekanizması, kayıt sistemleri ve hatta netleme türleridir. Hatta bana sorarsanız objektifinin değişip değişmemesi bile önemli bir belirleyici olması gerekir.

Kullandığı  Film Boyutuna Göre Makineler

Küçük format fotoğraf makineleri:

Ufacık, minicik içi dolu turşucuk şeklinde fotoğraf makineleridir. Bunlar kapalı bir kartuşun içine konmuş 7×11 boyutunda film kullanırlar. Film boyutunun ufaklığından ne yazık ki sadece ufak boy baskılara izin veriyordu. Her neyse daha sonraları önce bu makinelerin üretimi bitti bir süre sonra da filmlerinin.

APS makineler:

Advanced Photo System adı altında piyasaya sürüldüler. Film kasetini makinenin içine yerleştirince kendi kendine filmi sarması, ne bileyim film bitmeden kaseti çıkardığınızda en son hangi pozda kaldığınızı aklında tutması ve sonrasında kaseti geri taktığınızda onu hatırlaması gibi bir dolu akıllı (!) özelliği mevcut. Film boyutu nispeten ufak olması da en büyük sorunu. Her neyse bu da çocukluğumuzdaki bir çok şey gibi piyasadan kalktı (benim çocukluğumda ağızda patayan şeker vardı mesela)

35mm fotoğraf makineleri:

Hem sinema hem de fotoğraf alanında her halde dünya üzerinde en çok kullanılmış tür budur. 135 de denir bu filmlere. 24x36mm görüntü alanı vardır ve 30x45cm ye kadar baskılara rahatlıkla izin verir. Hem ayrı rangefinder hem de slr modeller vardır bu formatı kullanan. Günümüzde hala 35mm filmler kolaylıkla ve uygun fiyata bulunur ve hatta bunların banyoları da uyguncana yapılır edilir.

Orta format makineler:

120 koduyla bilinen ve Roll film adıyla anılan filmleri kullanırlar. Rangefinder, SLR ya da TLR tipinde olabilirler. Genelde 35mm olanlardan daha büyük ve ağırdılar. Orta format filmler 4.5x6cm, 6x6cm, 6x7cm, 6x8cm ve 6×9 cm gibi boyutlarda görüntü oluşturulabilir bu nedenle çok daha büyük baskılar yapılabilir. Bu nedenden ötürü daha profesyonel amaçlara hizmet eder.

Büyük format makineler:

Günümüzde bunların filmleri kalmadı sanırım. Hiç görmedim. He makinesini de görmedim ama olsun. Bunlarda 10×12.5cm ve de 20×25 cm film  kullanırlar. Bu sayede çok büyük boyutlarda baskıya izin verirler.  Fakat benim kadar makineler olduğundan pek kullanışlı değillerdir.

Bakaç Sistemlerine Göre Makineler

Rangefinder tipi makinler:

Bakaçları ayrıdır bunların. Yani sizin gördüğünüz ile objektifin çektiği farklıdır. Yalnız içlerinde ayna ya da prizma gibi üniteler barındırmadıklarından daha uygun boyuttadırlar slrlere göre. Boyutlarından dolayı sokak fotoğrafçılığında sıklıkla kullanılırlar. Ayrıca objektifin filme olan yakınlığından dolayı hem daha küçük boyutta objektif kullanılır bunlarda hem de distorsiyon gibi olaylar daha azdır bunlarda. Ayrıca slrlerde olduğu gibi fisheye ya da ultra tele objektifler bunlar için yoktur, zoom objektiflerde oldukça azdır.

SLR tipi makineler:

Objektifin arkasında açılı duran açılır kapanır bir ayna yardımıyla görüntü vizöre yansıtılır. Yani vizörde gördüğünüz şey ile çektiğiniz aynıdır. En büyük avantajı da budur. Deklanşöre bastığınızda ise ayna yukarı kalkar, perde açılıor ve objektiften geçen ışık filmi pozlar. Yani çekim sırasında ne çektiğinizi göremezsiniz. Günümüzde amatör ve profesyonel fotoğrafçılar arasında çok yaygındırlar. Boyutları taşımaya elverişlidir ama gene de insanları rahatsız edebilir.

TLR tipi makineler:

Çift objektif vardır bunlarda. Üstteki  ayna yardımıyla tepedeki vizöre görüntü yansıtır alttaki objektif ise deklanşöre bastığınızda filme görüntüyü aktarır. En büyük avantajı çekim sırasında göz kontağı kurmazsınız ve fotorğafını çekeceğiniz kişiyi daha az ürkütürsünüz. Boyutları da elverişlidir bunların taşımak için. Genelde orta format film kullanırlar fakat Holga’nın 35mm film kullanan modeli vardır (ve hatta yeni çıkmıştır, lomografi sağolsun). Gördüğümüz görüntü ile çektiğimiz aynı değildir, bu da büyük bir dezavantajdır.

Netleme Sistemlerine Göre Makineler

Netleme gerektirmeyen modeller:

Bunlarda netleme yapamazsınız. Diyafram değeri olabildiğince büyük tutulmaya çalışılır. Bu da yeterli genişlikte alan derinliği sağlar. Fakat düşük ışık koşullarında dezavantajdır bu.

Manuel netleme yapılan modeller:

Netlemeyi objektif üzerinden manuel yaparsınız bunlarda.

Otomatik netleme yapan modeller:

Auto Focus denir bunlara da. Deklanşöre yarım basıldığında makine ya da objektif üzerindeki AF (auto focus) motoru otomatik netleme yapar. Hız kazandırır, başarı getirir.

Kayıt Sistemlerine Göre Makineler

Kimyasal film kullanan makineler:

Objektiften geçen görüntü, ışığa duyarlı kimyasal maddelerle kaplı olan film yüzeyine düştüğünde görüntüyü oluşturur. Sonrasında bu filmler karalık odalarda çeşitli solüsyonlar yardımı ile banyo edilir. Sonrasında da dilerseniz bastırırsınız ya da scannerlar yardımı ile dijital ortama geçirirsiniz.

Dijital makineler:

Artık günümüzde çok yaygındırlar. Film yerine sensör vardır bunlarda ve bu sensörde görüntü oluşup dijital ortamda kaydedilir. Çok daha pratik ve masrafsızdırlar. Bunlarda da sensör boyutu en önemli faktörlerden biridir. Ayrıca bazı filmli makinelere (Hasselblad, Mamiya, Linhof) digital back takılarak dijital kayıt yapması sağlanabilir. Ne yazık ki bu dijital arkalıklar çok pahalıdırlar.